Nu we weer onze geliefde sport kunnen uitoefenen is het belangrijk dat de banen goed worden onderhouden. Goede banen zorgen namelijk voor zoveel mogelijk spelplezier. In dit artikel geven we je dan ook tips hoe je ‘zachte’ banen als gevolg van ontmenging door te weinig beregenen kunt voorkomen. We gaan er in dit artikel vanuit dat het voorjaarsonderhoud en het speelklaar maken van de banen goed is uitgevoerd.
Hoe vaak moet ik sproeien?
Gravel moet altijd ‘vochtig’ zijn, zodat voorkomen wordt dat het als het ware uiteenvalt. Onder normale (weers)omstandigheden is (automatisch) sproeien om 23:00 uur – 08:00 uur – 12:00 uur – 18:00 uur twee tot drie minuten afdoende. Het is dus belangrijk dat je zowel ’s nachts als overdag de gravelbanen beregend. Door overdag te sproeien zorg je ervoor dat het gravel binding houdt en ontmenging tegengaat (kneedbaar blijft). ‘s Nachts sproeien zorgt er voor dat vocht ook de lava bereikt, waardoor het gravel overdag door de capillaire werking (afgifte van water aan de gravel toplaag) van het lava vochtig blijft.
Het weer is uiteraard van invloed in de mate waarop je de banen dient te beregenen. De afgelopen maand hebben we bijvoorbeeld veel zonnige dagen gekend waardoor de banen extra nat gehouden moesten worden. Naast zon droogt ook de wind de banen op. Afhankelijk van de locatie, bijvoorbeeld een open vlakte of in schaduw gelegen banen kan dat betekenen dat de frequentie van beregenen moet worden aangepast. In die zin is voor het onderhouden van gravelbanen niet altijd een eenduidig advies te geven, maar hou in ieder geval rekening met het volgende:
- Sproei plaatselijk (met de hand) stukken waar wordt opgemerkt dat het los gespeelde gravel te snel indroogt.
- Maak diepere speelschade dicht met de voet en stamp het aan. Vervolgens sleep je de baan en bevochtig je de plaatselijke speelschade met de broeskop (handtappunt).
- Sleep na afloop altijd van buiten naar binnen en begin ruim buiten het speelveld (langs de opsluitbanden of andere baan). Hierdoor blijft de verdeling van het gravel beter intact.
- Sproei extra bij warm en droogweer, bijvoorbeeld om 04:00 uur en 15:00 uur (en bijvoorbeeld extra om 21:00 uur). Een nog intensievere frequentie kan gewenst zijn. Bij zeer warm weer is het tevens verstandig het sproeien te verlengen naar drie of vier minuten. LET OP: Dit kan op één vereniging zelfs per baan verschillen ivm ligging en/of leeftijd van de baan. Een (relatief) nieuwe baan heeft vaak meer water nodig dan een baan die al op leeftijd is. Dit zit vooral in de vaak fijnere fractie van oudere banen die daardoor langer vochtig blijven maar aan de andere kant ook minder snel water kunnen afvoeren. Met gravel moet je altijd blijven balanceren tussen enerzijds voldoende waterafvoer en anderzijds voldoende hardheid (stabiliteit). De onderhoudsmensen bij de vereniging kennen de banen vaak het beste en hebben inzicht in hoe een baan zich gedraagt. Zij kunnen in de regel goed inschatten hoeveel water de banen onder de verschillende weersomstandigheden nodig hebben.
- Een ‘donkere kleur’ van het gravel geeft te kennen dat de toplaag op zijn minst ‘aardvochtig’ is. Indien ‘licht of wittig van kleur’ is het te droog en zal de fijne fractie naar beneden zakken en deels weg waaien waarbij de grove korrel bovenin komt te liggen die zich niet laat binden (het zogenoemde ontmengen). Zorg er dus voor dat bij het ‘licht of wittig’ uitslaan van de toplaag zo snel mogelijk gesproeid wordt.
Banen toch (gedeeltelijk) ontmengd? Wat dan?
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen maar indien de banen toch op de vaak ‘bekende’ speelplekken ontmengd zijn, dient je deze er uit te schrapen en af te voeren. Indien de gehele baan veel los grof gravel bevat, wat bij nieuwe banen weleens het geval kan zijn, kan het raadzaam zijn dit ook te verwijderen, omdat spelers dit veelal (onbewust) in de speelschade slepen.
Het vervolg van de werkzaamheden kan er dan als volgt uit zien:
- Krab de onderste “harde” laag iets los met de schuimer en vul het vervolgens aan met nieuw standaard gravel. Dit maak je vervolgens goed nat. Dit mag best een iets wat ‘blubberachtige’ substantie worden. Indien het gravel vervolgens indroogt tot ‘aardvochtige’ gravel kan deze afgesleept worden en eventueel (afhankelijk van de diepte van de schade) met een handwals aangedrukt worden. Indien het gravel te veel inklinkt bovenstaande nogmaals herhalen.
Voor meer informatie over het onderhoud van gravelbanen klik hier.
Daarnaast wordt er ook twee keer per jaar een training baanonderhoud gravel georganiseerd door opleidingsinstituut IPC Groene Ruimte in afstemming met de KNLTB. Heb je interesse in deze training? Klik hier. De eerstvolgende mogelijkheid om een training te volgen is op zaterdag 21 november.
